Aanbesteding Uithoflijn bewust tientallen miljoenen te laag begroot
Onlangs werd door een aantal topambtenaren in het NRC gesteld dat de bedragen in de begroting van de Uithoflijn bewust te laag zijn begroot.1 De bedragen zouden naar beneden zijn bijgesteld of zelfs helemaal uit de begroting zijn weggelaten. Volgens de ambtenaren werd dit gedaan om tot een ‘politiek aanvaardbaar’ budget te komen. De provincie en gemeente Utrecht zijn er al zeker vijf jaar van op de hoogte dat de Uithoflijn tientallen miljoenen duurder gaat uitvallen dan werd beloofd.1
De Uithoflijn moet de bestaande busverbinding tussen de universiteitscampus en Utrecht Centraal gaan vervangen, maar de nieuwe verbinding gaat veel meer kosten dan aanvankelijk werd begroot. Zo zijn de kosten voor bijvoorbeeld de “voorbereiding exploitatie en beheer” van de tramlijn in het verleden niet begroot, maar bedragen deze ca. 20 mln. euro. Deze kosten lijken duidelijk voorzienbaar, immers vallen onder deze post de uitgaven voor het inhuren en opleiden van trambestuurders, het proefdraaien met de trams en het opzetten van een betalingssysteem. Kortom: kosten die voor het merendeel onontkoombaar zijn alvorens een nieuw aangelegde tramlijn in gebruik kan worden genomen.
Naar aanleiding van deze malversaties heeft de provincie-accountant, Ernst & Young, kenbaar gemaakt de jaarrekening niet te willen goedkeuren alvorens zij nader onderzoek naar de financiën van de Uithoflijn en de gevolgen daarvan voor de jaarrekening heeft gedaan.2 Bovendien gaat ook de provincie, op aandringen van Ernst &Young, onderzoek doen naar een mogelijke belangenverstrengeling tussen hoofdaannemer BAM en de provinciedirecteur – die was in het verleden werkzaam bij BAM. Zowel BAM als de provincie en gemeente Utrecht hebben eerder tegenover NRC verklaard dat alles rond het project Uithoflijn correct is verlopen.3
Alvorens met de aanleg werd gestart heeft de gemeente Utrecht 110 mln. euro subsidie van het Rijk ontvangen om de nieuwe verbinding van de Uithof naar Centraal te bekostigen. De geschatte omvang van de investering bedraagt ruim 341 mln. euro, echter is volgens de meest recente begroting nog 84 mln. euro extra vereist om het project af te kunnen ronden.4
Een andere reden voor de verhoging van de kosten is de vertraging die het project heeft opgelopen. Belangrijke reden daarvoor is onder andere de vertraging bij de oplevering van het vernieuwde Centraal Station. Volgens de planning had de tramlijn deze zomer al in gebruik moeten worden genomen, maar de laatste planning gaat uit van december 2019.5
Naast vergunningsaanvragen voor allerlei werkzaamheden met betrekking tot de tramlijn, moeten burgers en bedrijven in sommige gevallen vergunningen aanvragen in gevallen waar dat vóór de aanleg van de Uithoflijn nog niet noodzakelijk was. Er is bijvoorbeeld een WijT (“Wijziging in buurt van Tramweg”) vergunning vereist voor het uitvoeren van werkzaamheden en het hebben en houden van objecten binnen een straal van 3 meter vanaf de trambaan.6 Dat betekent dat men onder meer een vergunning moet aanvragen voor nieuwe bebouwing of andere werkzaamheden naast de trambaan. Het is maar de vraag of (kleine) ondernemers of particulier voor doorgaans kort durende werkzaamheden, zoals het wassen van ramen met een telescoopsteel of het gebruikmaken van een steiger door een schilder, de vergunning daadwerkelijk zullen aanvragen, zeker nu dat minstens 8 weken voorafgaand aan de uitvoering van de werkzaamheden moet gebeuren.6